หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
7
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
48 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา ๑.๑) สังขตธาตุ สังขตธรรม เป็นธาตุธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งได้ บังคับบัญชาได้ ตั้งแต่ กายมนุษย์ถึงกายอรูปพรหมทั้งหยาบและละเอียด ๑.๒) อสังขตธาตุ อสังขตธรรม ตั้งแต่ธรรมกายโคตรภู ถึง
เนื้อหาเกี่ยวกับสาระสำคัญในพระธรรมเทศนาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของสังขตธาตุและอสังขตธาตุ พร้อมกับการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับสังขารและความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง รวมถึงการอธิบายประเภทต่างๆ ของสังขารและแนวทาง
ธาตุในน้ำและอากาศ
17
ธาตุในน้ำและอากาศ
แต่... นั ก ส ร้ า ง บ า ร มี 4 M ๑ ๑๗ น้ำในแก้วนี้ถามว่าเป็นธาตุอะไร? เป็นธาตุน้ำ เดี่ยวๆ หรือว่าเป็นธาตุ ๔ ปนกัน ก็ต้องตอบว่า เป็น ธาตุ 4 ปนกัน แต่ว่ามีธาตุน้ำมากกว่าอย่างอื่น ในน้ำ แก้วนี้มีธาตุดิน
เนื้อหานี้กล่าวถึงองค์ประกอบของน้ำในแก้วและอากาศที่เราเห็น โดยชี้ให้เห็นว่าทั้งน้ำและอากาศมีธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุน้ำ ธาตุดิน ธาตุลม และธาตุไฟปะปนอยู่ น้ำในแก้วมีธาตุน้ำมากที่สุด แต่ก็ยังมีธาตุอื่นอยู
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
189
การเจริญภาวนาและสมาธิในพระพุทธศาสนา
อนุสสติ หมายถึง การระลึกถึงอยู่เนืองๆ เสมอๆ ความมีสติระลึกถึง เช่น พุทธานุสติ ระลึกถึง คุณของพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์ พรหมวิหาร หมายถึง ธรรมเป็นเครื่องอยู่ของพรหม มี 4 คือ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา อ
เนื้อหาพูดถึงการระลึกถึงเสมอๆ ผ่านอนุสสติ รวมถึงการพิจารณาคุณของพระพุทธเจ้า, ความสำคัญของพรหมวิหาร 4, การพิจารณาธาตุในร่างกาย, และสมาธิที่หมายถึงการทำให้จิตสงบแน่วแน่ การมีจิตจดจ่อในกิจกรรมต่างๆ เช่น
พระพุทธคุณและการประกาศพระศาสนา
72
พระพุทธคุณและการประกาศพระศาสนา
ทรงเป็นสัพพัญญู ทรงรู้แจ้งธาตุธรรมทั้งปวงด้วยญาณของธรรมกาย จึงทรงสามารถจำแนกแยกแยะ ธรรมส่วนที่ละเอียดๆ ให้เห็น เช่น ทรงจำแนกขันธ์ ธาตุ อายตนะ จิต อินทรีย์ ปฏิจจสมุปบาท อริยสัจ เป็นต้น ทรงจำแนกอริยสัจอ
บทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติและพระพุทธคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงการแนะนำตัวที่สำคัญในบริบทของการประกาศพระศาสนา. พระองค์ทรงเข้าใจขันธ์ ธาตุ และ อริยสัจได้อย่างละเอียด โดยเฉพาะการจำแนกทุกข์, สมุทัย,
การศึกษาเกี่ยวกับธาตุในพระพุทธศาสนา
34
การศึกษาเกี่ยวกับธาตุในพระพุทธศาสนา
เวลาหนึ่งก็สลายไปตามเหตุปัจจัยกลายเป็นธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ธาตุอากาศ กระจัดกระจายแตกแยกออกจากกัน จึงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น แต่ให้มองโลกและสิ่งต่างๆ ตาม ความเป็นจริง และดำเนินชีวิตให้ถูกต้องต
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับองค์ประกอบของสรรพสิ่งในพระพุทธศาสนา โดยแสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของสรรพสิ่งที่ไม่ควรยึดมั่น ข้อเอกสารนี้ยังเน้นการศึกษาเกี่ยวกับธาตุ 4 และธาตุ 6 ตามหลักธรรมคำสอนของพระศาสดา
ความแตกต่างของธาตุในมนุษย์และสัตว์
43
ความแตกต่างของธาตุในมนุษย์และสัตว์
2.2.1 สัดส่วนของธาตุนำมาซึ่งความแตกต่าง จากเนื้อหาที่ผ่านมาในบทเรียนนี้ทำให้เราทราบว่า ธาตุคืออะไร มีลักษณะอย่างไร และทราบว่า มนุษย์และสัตว์เท่านั้น ที่มีธาตุครบทั้ง 6 คือมีวิญญาณธาตุ ในขณะที่สิ่งอื่น
บทความนี้ชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างมนุษย์และสัตว์ที่มีองค์ประกอบของธาตุครบ 6 ชนิด ซึ่งเกิดจากสัดส่วนและความบริสุทธิ์ของธาตุ การมีศีลธรรมส่งผลต่อความบริสุทธิ์ของธาตุในตัวบุคคล การเพิ่มขึ้นของศีลธร
องค์ประกอบของจักรวาล
49
องค์ประกอบของจักรวาล
สรุป สิ่งทั้งหลายทั้งปวงในโลกล้วนเกิดจากการประชุมกันขึ้นจากธาตุ มีธาตุเป็นที่สุด ด้วยเหตุที่มนุษย์ และสัตว์ มีธาตุเป็นองค์ประกอบ 6 ธาตุ ส่วนสิ่งอื่นๆ มีธาตุเป็นองค์ประกอบ 5 ธาตุ ดังที่กล่าวมาแล้ว ข้าง
บทนี้กล่าวถึงการรวมตัวของธาตุที่เป็นองค์ประกอบหลักของมนุษย์และสัตว์ โดยมีธาตุ 6 อย่าง สำหรับสิ่งอื่นๆ มีธาตุ 5 อย่าง สิ่งทั้งปวงไม่มีความมั่นคงและเสื่อมสภาพตามกาลเวลา เมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม ธาตุจะกลับ
ธาตุในน้ำและอากาศ
17
ธาตุในน้ำและอากาศ
แต่... นั ก ส ร้ า ง บ า ร มี 4 M ๑ ๑๗ น้ำในแก้วนี้ถามว่าเป็นธาตุอะไร? เป็นธาตุน้ำ เดี่ยวๆ หรือว่าเป็นธาตุ ๔ ปนกัน ก็ต้องตอบว่า เป็น ธาตุ 4 ปนกัน แต่ว่ามีธาตุน้ำมากกว่าอย่างอื่น ในน้ำ แก้วนี้มีธาตุดิน
ในน้ำแก้วนี้ประกอบด้วยธาตุ 4 ปนกัน ได้แก่ ธาตุน้ำ, ธาตุดิน, ธาตุลม และธาตุไฟ ซึ่งมีการแสดงให้เห็นว่าธาตุน้ำมีปริมาณมากกว่าอย่างอื่น เมื่อถูกต้มหรือระเหยจะมีคราบดินปรากฏ นอกจากนี้ในอากาศก็มีธาตุดิน, ธา
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
65
วิปัสสนากัมมัฏฐานและความหมายของวิปัสสนา
3.2 วิปัสสนากัมมัฏฐาน 3.2.1 ความหมายของวิปัสสนา พระมงคลเทพมุนีได้อธิบายความหมายของวิปัสสนาว่า เห็นวิเศษ เห็นแจ้ง หรือเห็นต่างๆ ท่านอธิบายลักษณะการเห็นว่า หมายถึง การเห็นในรูป แจ้ง คือ แจ่มแจ้งโดยสามัญ
วิปัสสนากัมมัฏฐานเป็นการเห็นวิเศษและแจ้ง โดยพระมงคลเทพมุนีอธิบายว่าหมายถึงการเห็นความจริงของสิ่งทั้งหลาย เช่น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา การเห็นด้วยตาธรรมกายเป็นการรู้ที่ตรงตามความจริง แล้วกล่าวถึงวิธีการศ
ประเภทของกสิณในพระพุทธศาสนา
19
ประเภทของกสิณในพระพุทธศาสนา
1.3 ประเภทของกสิณ กสิณในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 10 ประเภท คือ 1. ปฐวีกสิณ กสิณดิน 2. อาโปกสิณ กสิณน้ำ 3. เตโชกสิณ กสิณไฟ 4. วาโยกสิณ กสิณลม 5. นีลกสิณ กสิณสีเขียว 6. ปีตกสิณ กสิณสีเหลือง 7. โลหิตกสิณ
กสิณในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 10 ประเภท คือ ปฐวีกสิณ, อาโปกสิณ, เตโชกสิณ, วาโยกสิณ, นีลกสิณ, ปีตกสิณ, โลหิตกสิณ, โอทาตกสิณ, อาโลกกสิณ, และอากาสกสิณ โดยแบ่งเป็น 3 กลุ่มคือ ภูตกสิณ, วรรณกสิณ และเสสกสิณ
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
8
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
รายละเอียดรายวิชา 1. คาอธิบายรายวิชา MD 408 สมาธิ 8 : วิปัสสนากัมมัฏฐาน ศึกษาหลักในการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ได้แก่ กิเลส กรรม วิบาก ภพภูมิ ขันธ์ 5 อายตนะ ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 และปฏิจจสมุปบาท
รายวิชา MD 408 สมาธิ 8 มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนากัมมัฏฐาน เริ่มจากหลักทางพระพุทธศาสนา เช่น กิเลส กรรม วิบาก ฯลฯ และเสนอแนวทางการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับวิชชาธรรมกาย โดยนักเรียนจะได้รับความรู้ แ
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
128
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
6.3.1 อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)' 1. จักขายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ ตา ตา หมายถึง ประสาทที่รับรูปต่างๆ ได้ อยู่ใน ลูกนัยน์ตาบางทีเรียกว่า จักขุประสาท 2. โสตายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือหู หู หมายถึงประ
อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
129
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
ให้เคลื่อนไหว อุต จิต อาหารคอยค้ำจุน ชีวิตคอยตามเลี้ยง แวดล้อมด้วย สี กลิ่น รส โอชา เป็น ที่ตั้งและเป็นทางเดินของการรับรู้ทางหู (โสตวิญญาณ) 3. ประสาทจมูก มีจมูกเป็นโครงสร้างใหญ่ ในโพรงจมูก ตรงที่ประสา
เนื้อหาพูดถึงการรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ที่ได้รับการสนับสนุนจากธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช และวาโย ที่ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความหมาย โดยการสัมผัสกับสิ่งเร้าภา
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
151
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
6. มโนธาตุ เป็นนามธรรม ที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส มีหน้าที่รับอารมณ์ และพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า องค์ธรรมได้แก่ อเหตุกจิต 3 ดวง คือ สัมปฏิจฉนจิต 2 ดวง ที่รับรู้อารมณ์ที่ด
มโนธาตุเป็นนามธรรมที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 รับและพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า โดยมีองค์ธรรมประกอบด้วย อเหตุกจิต 3 ดวงและ ปัญจทวาราวัชชนจิต 1 ดวง ซึ่งแต่ละดวงมีหน้าที่พิจารณาอารมณ์ของรูป เสียง กลิ่น รส แ
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
235
แนวคิดเกี่ยวกับขันธ์ 5 และอริยสัจ 4
แนวคิด 1. ขันธ์ 5 ในภาคปฏิบัติประกอบด้วย ขันธ์ 5 ส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ 2. อายตนะ 12 แบ่งเป็นอายตนะภายใน และอายตนะภายนอก มีลักษณะเป็น ดวงกลมใส ซ้อนอยู่ในกลางกำเนิดธาตุธรรมเดิม 3. ธาตุ 18 มีล
เนื้อหาประกอบด้วยการอธิบายขันธ์ 5 ซึ่งมีส่วนละเอียด ส่วนกลาง และส่วนหยาบ อายตนะ 12 ที่แบ่งออกเป็นอายตนะภายในและภายนอก ธาตุ 18 ซึ่งควบคุมการรับรู้ ของร่างกายและจิตใจ อินทรีย์ 22 ที่เกี่ยวข้องกับการบรรล
ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
242
ธาตุ 18 และลักษณะของมัน
11.3 ธาตุ 18 11.3.1 ลักษณะของธาตุ 18 ธาตุทั้ง 18 แบ่งเป็น 3 หมวด คือ 1. ธาตุรับ ได้แก่ จักขุธาตุ คือ ธาตุเห็น หรือธาตุรับรูป โสตธาตุ คือ ธาตุได้ยิน หรือธาตุรับเสียง มานธาตุ คือ ธาตุได้กลิ่น หรือธาตุรั
ธาตุ 18 แบ่งออกเป็น 3 หมวด ได้แก่ ธาตุรับ ซึ่งรวมถึง จักขุธาตุ, โสตธาตุ, มานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และ มโนธาตุ ที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางกายและใจ ธาตุกระทบ ซึ่งมีรูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธา
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
263
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต
ข้ามภพข้ามชาติปัจจุบันสู่อนาคต ตัณหา อุปาทาน คือ กิเลส ภพ คือ กรรม ชาติ ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาส คือ วิบาก 2.) ปฏิจจสมุปบาทแบบทุกขณะจิต ในวงจรปฏิจจสมุปบาทแบบทุกขณะจิต ชาติและชรามรณะไ
เนื้อหาเกี่ยวกับการสัมพันธ์ระหว่างตัณหา อุปาทาน และกรรมในการเกิดดับของจิตที่เกิดอย่างรวดเร็วในทุกขณะ โดยคำว่า ชาติ ชรา มรณะ ไม่ใช่ภพชาติใหม่ แต่หมายถึงกระบวนการเกิดดับของจิตในทุกขณะ ผ่านการศึกษาธรรมกั
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
27
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
พระพุทธศาสนา ผู้พูดนี้ได้ศึกษามาตั้งแต่บวช พอบวชออกจากโบสถ์แล้ว ได้วันหนึ่ง รุ่งขึ้นอีกวันหนึ่งก็เรียนทีเดียว เรียนสมถะทีเดียว ไม่ได้หยุดเลย จนกระทั่งถึงบัดนี้ บัดนี้ทั้งเรียนด้วย ทั้งสอนด้วย ในฝ่ายสม
การศึกษาสมถะและวิปัสสนาของพระพุทธศาสนาแสดงถึงความสำคัญของการทำใจให้หยุดเพื่อเข้าถึงภูมิของสมถะ โดยการทำสมถะนั้นหมายถึงการระงับหรือทำใจให้นิ่ง ขณะเดียวกันวิปัสสนาก็มีการศึกษาภูมิที่แตกต่างกัน ซึ่งประกอ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
90
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 90 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 90 สมฺมาสมฺพุทฺธนฺติ เอตฺถ หิ สมมาติ ปเทน ปจฺเจกพุทธ นิวตเตติ สนฺติ ปเทน สาวกพุทธ์ ฯ ปัจเจกพุทโธ
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงการแสดงหลักธรรมของสมมาสมฺพุทฺธนฺติ ว่าสามารถนำไปสู่ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับความเป็นจริง และความเป็นธรรมะของสาวกพุทธ์ รวมถึงความสำคัญของการมีส่วนร่วมในหลักธรรมต่าง ๆ ที่ถูกต้อ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
307
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 307 ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 307 จกฺขุ...ติยาติ วุจจตีติ ปเท วิเสสนตติยา ฯ ภมุ... ฉินโนติ มิสปิณโฑปีติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ มิสปิณโ
การศึกษาในบริบทของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา นี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับการวิเคราะห์และการตีความของคอนเซปต์ด้านอภิธมฺม ผ่านการจัดกลุ่มและวิภาวิเคราะห์ห้าหมวดค่าที่เกี่ยวข้อง การนำเสนอแนวคิดต่างๆ ของจักขุที